Chi phí cho một đám tang truyền thống ở Nhật Bản - đất nước có rất nhiều các nghi lễ, rất tốn kém, thậm chí là hơn giá một chiếc xe hơi (khoảng 30.000USD). Các công ty mai táng ở đây phần lớn có quy mô nhỏ, giá cả thường ít chênh lệch và cũng không có nhiều lựa chọn cho khách hàng.

Như trường hợp của anh Kakeshi Sato, 51 tuổi, nhân viên nhà nước sống ở thủ đô Tokyo. Lúc đầu, công ty mai táng ở địa phương cho biết, chi phí cho tang lễ bố anh là 1,5 triệu yên. Nhưng rốt cuộc, gia đình Sato phải trả thêm 700.000 yên nữa cho các dịch vụ mới phát sinh. “Trong việc này, mình không có quyền chọn lựa bất cứ điều gì”, anh nói.

Bước đột phá từ bên ngoài

Tuy nhiên, “dịch vụ cho người chết” ở đất nước mặt trời mọc đang chứng kiến một sự thay đổi lớn, khi một doanh nhân trẻ người Mỹ, anh John Kamm, đã đem đến một cách làm hoàn toàn mới.

Dịch vụ tang lễ gọn nhẹ của Kamm.

Công ty All Nations Soceity do Kamm thành lập cuối năm 2003 cung cấp dịch vụ mai táng rất gọn nhẹ, ít nghi lễ rườm rà và chi phí thấp hơn nhiều, khoảng 2.300USD. Công ty cung cấp danh mục các nghi lễ cùng với chi phí tương ứng để khách hàng có thể chọn thêm, từ việc chụp hình cho tới hoa tang. “Mục tiêu của chúng tôi là gọn nhẹ, đơn giản và ít tốn kém”, Kamm nói, ”Ngay cả thiên tài Albert Einstein cũng mong muốn được hỏa táng, chỉ đơn giản thế thôi”.

Tuy vậy, có một thực tế là rất khó thay đổi những gì đã thành truyền thống ở Nhật. Nhiều người băn khoăn, có nên “so đo” chuyện tiền nong với người thân yêu vừa quá cố của mình, hay có nên giao phó công việc thiêng liêng này cho một “ông Tây” hay không….

Ông Takeshi Yoshida, Giám đốc Koekisa Co., công ty mai táng thuộc loại lớn nhất ở Nhật cho rằng, vấn đề không đơn thuần chỉ là chi phí nhiều hay ít, mà còn các yếu tố quan trọng khác như chất lượng dịch vụ, sự hiểu biết và kinh nghiệm đối với lĩnh vực mai táng. Cũng giống nhiều người khác, ông Takeshi nghi ngờ về khả năng thành công của All Nations nếu chỉ dựa vào yếu tố giá cả dịch vụ.

Những cái nhìn mới

Trước những khó khăn bước đầu khi mở công ty mai táng tại Nhật, Kamm tỏ ra không nao núng: ”Chúng tôi sẽ tạo bước đột phá để mở rộng cánh cửa vào lĩnh vực đặc biệt này”. Xét về khía cạnh kinh tế, niềm tin của Kamm không phải là không có cơ sở, dựa trên một lĩnh vực đầy tiềm năng.

Và nghi thức truyền thống của người Nhật.

Theo thống kê, hiện tại mỗi năm ở Nhật có khoảng 1,1 triệu người chết và con số này sẽ tăng lên 1,7 triệu vào 2035. Doanh thu từ ngành dịch vụ mai tang tăng tương ứng từ 1,5 ngàn tỷ lên 2 ngàn tỷ yên. Ngoài ra, All Nations còn được sự hỗ trợ rất nhiều từ phía chính quyền Nhật.

Cho đến nay, những thành công bước đầu của Kamm phản ánh sự thay đổi trong quan điểm về chuyện tang lễ của người Nhật, nhất là đối với thế hệ trẻ. Theo Kamm, điều này cũng hoàn toàn dễ hiểu. Xuất phát từ những khó khăn trong bối cảnh nền kinh tế Nhật bị suy thoái trầm trọng trong suốt hơn một thập niên qua, nhiều gia đình phải có những thay đổi trong cách nghĩ và làm cho phù hợp với cuộc sống hiện tại. Chẳng hạn như có người đem quần áo cũ của mình bán đi hoặc chọn xe hơi làm nơi qua đêm để khỏi trả tiền thuê khách sạn.

Đến lượt các công ty mai táng truyền thống Nhật cũng nhận thấy sự thay đổi nơi khách hàng. Theo Giám đốc Công ty Mai táng Family So Kuniaki Fujimoto, một tang lễ gọn nhẹ và ít tốn kém có thể giúp ích nhiều, nhất là về mặt tài chính cho gia đình người quá cố. Từ suy nghĩ đó, Family So đã đa dạng các loại hình dịch vụ để khách hàng có nhiều lựa chọn hơn.

Có thể nhận ra những thay đổi của người Nhật về chuyện tang lễ qua trường hợp của Takeshi Sato. Anh dự định vẫn sẽ tổ chức việc tang lễ theo nghi thức Phật giáo truyền thống cho mẹ khi bà cụ mất. Còn về phần mình, anh sẽ chọn dịch vụ gọn nhẹ của All Nations. Tuy nhiên, Sato không cho mẹ anh biết những lựa chọn đó. “Mẹ tôi sẽ rất buồn nếu biết điều đó”, anh nói.

H.D (Theo FEER)